İTÜ Mimarlık Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Oğuz Cem Çelik, İstanbul’da beklenen Marmara depreminden etkilenecek yapı stokunun durumunu değerlendirdi.
Çelik dedi ki:
“Yapıların güçlendirilmesi konusunda birçok çalışma yapılmıştır. Deneysel çalışmalarla sürekli geliştirilmektedir. Örneğin İTÜ yapı ve titreşim mühendisliği laboratuvarında farklı tipteki donatıların yapılar üzerindeki etkileri deneysel olarak incelenmektedir. Yapıların darbelere maruz kalmadan güçlendirilmesinin etkili olup olmadığını biliyoruz.Yapı stoğuyla ilgili ciddi bir sorunumuz var.
Binaların %80’i betonarme yapılardan oluşmakta olup, bunların değerli bir kısmı eski yönetmeliklere göre projelendirilip inşa edilen yapılardır. Geri kalan yüzde 20’lik kısım ise yığma binalar ve bir kısmı da tarihi yapılar. Prefabrik, çelik ve ahşap yapılar gibi yapılar bulunmaktadır. Her yapı grubu için farklı güçlendirme yöntemi seçilebilir. İstanbul’un en değerli sorunu insanların özellikle konut olarak kullandığı betonarme ve eski yapılardır. Bazılarının ortadan kaldırılması ve yenilenmesi gerekiyor. Kentsel dönüşüm ve yenileme olabilir. Bazıları da hızlı biçimde güçlendirilebilir”
Bina güçlendirme yöntemlerinden biriÇelik, karbon fiber uygulamasına da değinerek, “İstanbul Teknik Üniversitesi’nde bu yapılıyor, sadece kolonlar değil, bölme duvarlar da bu çalışmaya dahil edildi ve özellikle karbon fiber uygulama testleri yapıldı.
Deprem bölgesinde de bu tür uygulamaların olduğunu biliyoruz ve depremi atlattıklarını öğrenmekten mutluluk duyuyoruz. Karbon fiber uygulamasının yapılabilmesi için kolonun makul kalitede olması gerekmektedir. Karbon fiberin daha kaliteli yapılarda kullanılması gerektiğini düşünüyorum.
Türkiye’de 1999 depreminden sonra kullanılmaya başlanmış ve her türlü yapıda kullanılmaktadır. Bence uygulayıcılar başarılı. Bu sayede binaları biraz daha hızlı inşa etme imkanı da bulunmaktadır. Mutlaka bir mühendislik projesi hazırlanıp hayata geçirilmelidir. Her binanın kendine özgü güçlendirme yolları olabilir. Bu karbon fiber uygulaması da bunlardan biri.
Bazı binalara sismik izolatörler yerleştirilerek güçlendirilmesi mümkün olabilir. Vurgulamaya çalıştığım şey, yapıların sönümleyicilerle (mekanik titreşimi azaltmak için yapılara yerleştirilen bir cihaz) güçlendirilmesi olasılığıdır. İleri teknolojilerin kullanılacağı binaların kalitesi biraz daha yeterli olmalı ki bu teknolojilerin etkinliği biraz daha fazla olsun. Her yapı kendi içinde değerlendirilmeli ve uygun bir projeden sonra güçlendirilmelidir.söz konusu.
